Αξίζει να δείτε:
ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ:
Την παραδοσιακή οικιστική φυσιογνωμία του χωριού, τα νεότερα κτίσματα, τις φροντισμένες αυλές των σπιτιών, τις δύο εκκλησίες του, την αίθουσα του πολιτιστικού Συλλόγου «Ο ΠΗΓΑΣΟΣ», την αίθουσα στο π. Δημοτικό Σχολείο όπου στεγάζεται η Βιβλιοθήκη και τα κειμήλια και προσωπικά αντικείμενα του Πλατανιώτη στρατηγού Γεωργίου Κατσίνα (1885-1945) , την πέτρινη βρύση του Καβριά, που ανακατασκευάστηκε το 2011 από τον σύλλογο Εθελοντών Πυροσβεστών Πλατάνου «ΠΗΓΑΣΟΣ» με την σημαντική χορηγία εκλεκτού τέκνου του Πλατάνου, και βεβαίως να απολαύσετε την υπέροχη, μαγευτική θέα προς τον Κορινθιακό.
ΤΟ ΗΜΙΑΝΑΓΛΥΦΟ - ΠΡΟΣΤΥΠΟ - ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΗΜΑ & ΤΟΠΟΣΗΜΟ
ΤΗΣ Τ.Κ. ΠΛΑΤΑΝΟΥ Δ.Ε. ΑΚΡΑΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ
ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ:
- ΜΑΤΑ Π. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
- ΣΩΤΗΡΙΟΣ Γ. ΜΟΥΤΖΟΥΡΕΛΗΣ
ΔΩΡΗΤΑΙ:
- ΕΛΕΝΗ ΡΑΛΛΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
- ΑΝΔΡΕΑΣ Π. ΡΕΚΟΥΤΗΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ
- ΑΝΝΑ ΣΥΖΥΓΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΣΙΑΦΛΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΡΑΛΛΗΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
Πλάτανος Αιγιαλείας - Καλοκαίρι 2021
Ζεστό το καλοκαίρι και οι Πλατανιώτες καθώς και πολλοί επισκέπτες απολαμβάνουν δροσερές βραδιές, στην πλατεία του Πλατάνου, μετά από ένα σκληρό και φοβισμένο χειμώνα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Φωτισμένη κάθε βράδυ η πλατεία και οι βόλτες, οι παιδικές φωνές στην παιδική χαρά (δωρεά Ελένης Ράλλη), οι παρέες για μπυρίτσες σουβλάκια και τσιπουράκια, τα ανταμώματα φίλων για ποτάκι και μουσική, γεμίζουν την ατμόσφαιρα και ζωντανεύουν το πανέμορφο χωριό μας-τον Πλάτανο.
Μας προκαλεί έκπληξη ένα μεγάλο γράφημα, (graffiti), στη νότια πλευρά της πλατείας και συγκεκριμένα στην οικία του Κωνσταντίνου Στεργιόπουλου, ο οποίος επέτρεψε να γίνει αυτό το έργο στον τοίχο του. Ο καλλιτέχνης Αλέξης Ασημακόπουλος, με την ευγενική χορηγία των Πλατανιωτών, Ελένης Ράλλη, Άννας Σιαφλά και Ανδρέα Ρεκούτη, δημιούργησε μία σύνθεση όπου δεσπόζει «ο Γεροπλάτανος».
Αξίζει να δούμε τον συμβολισμό του έργου αυτού για να καταλάβουμε και την αξία της ύπαρξης του στον Πλάτανο.
Συμβολισμός:
«Το δέντρο Πλάτανος είναι το εθνικό μας δέντρο, που έχει συνδεθεί με την ελληνική μυθολογία, με την αρχαιότητα και την νεότερη ιστορία μας. Το χαίρεται η Ελλάδα, από τα ομηρικά χρόνια μέχρι σήμερα.
Δέντρο χοντρόκορμο, μεγάλο, αντοχής, που θαρρείς ότι συμβολίζει την αιωνιότητα. Το όνομά του φέρει και το χωριό μας, «Πλάτανος».
Ο Γεροπλάτανος με μορφή ανθρώπινη, συμβολίζει το χωριό μας-τον Πλάτανο. Η έκφρασή του απροσδιόριστα πολυμορφική. Ο παρατηρητής ατενίζοντάς τον, εισπράττει ότι του μαρτυράει η ψυχή του.
Στα μάτια του, που ατενίζουν τα καταγάλανα νερά του Κορινθιακού κόλπου από ψηλά, είναι βαθιά χαραγμένα όσα έχει δει και έχει ακούσει στα ριζά του.
Κάτω αριστερά τοποθετημένο ένα ανάποδο ρολόι, που έχει αρχίσει να μετράει τον χρόνο αντίστροφα.
Κοντά στις ρίζες του δέντρου, μια περγαμηνή που χωράει όλη την ιστορία του Πλατάνου και των κατοίκων του, όλες τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, γραμμένα με ανεξίτηλο μελάνι που δεν σβήνει από τις μνήμες των ανθρώπων.
Σε μια κοιλότητα του κορμού χαμηλά, δύο έμβρυα, αρσενικό και θηλυκό εκκολάπτονται και μεγαλώνουν. Είναι η χαρά της ζωής και γι’ αυτό τα κλαδιά του, από αυτήν την πλευρά, έχουν έντονη ανθοφορία και ζωηρό το πράσινο χρώμα της ελπίδας.
Γίνονται νέοι και νέες και μεγαλώνοντας ξεκολλούν από τον Γεροπλάτανο και η ψυχή τους σαν την πεταλούδα που απεικονίζεται, πετά μακριά, και από αυτήν την πλευρά το δέντρο φυλλοροεί, τα κλαδιά του γυμνώνουν.
Οι νέοι ανοίγουν τα φτερά τους και πετούν, όπως τα πουλιά που αφήνουν τα κλαδιά του δέντρου και ξεκινούν το δικό τους ταξίδι. Το χάρτινο καραβάκι που αρμενίζει, συμβολίζει το κυνήγι των παιδικών ονείρων, μαρτυρά τις αναζητήσεις των νέων, (αναγκαστικά;), μακριά από το χωριό τους, μακριά από τον Πλάτανο.
Και το λευκό περιστέρι από τ’ αγαπημένα θέματα των καλλιτεχνών, με ανοιγμένα τα φτερά, σύμβολο της αγνότητας, της πίστης, της αγάπης, της επικοινωνίας και για την ταραγμένη δική μας εποχή, σύμβολο της ελευθερίας και της ειρήνης για όλον τον κόσμο».
Θερμά Συγχαρητήρια και Ευχαριστίες στον καλλιτέχνη Αλέξη Ασημακόπουλο και στους Πλατανιώτες ευγενικούς χορηγούς Ελένη Ράλλη, Άννα Σιαφλά και Ανδρέα Ρεκούτη.
ΜΑΤΑ Π. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ
Πλάτανος, Αύγουστος 2021
ΤΟ ΗΜΙΑΝΑΓΛΥΦΟ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟΠΟΣΗΜΟ ΠΛΑΤΑΝΟΥ
Επιφάνεια: 15 τ.μ
Καλλιτέχνης: Χ. Α . Αλέξης ‘21’
*
Κάθε τόπος, έχει το τοπωνύμιό του, την ταυτότητα μέσα στον γεωγραφικό χώρο. Άλλος "βαφτίζεται" από το ανάγλυφο του εδάφους, από ιστορικό γεγονός ή πρόσωπο, από μυθική ή θρυλική διήγηση, από θεότητες και τόπους από την αρχαιότητα, σε άλλους αναζητείται το έτυμον και τέλος, από ιστορική παράδοση, που είναι περισσότερο πειστική γιατί συνδέεται τοποχρονικά όπως στο τοπωνύμιο Πλάτανος. Έχει δε ως εξής:
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, στην Άνω Ποταμιά κάτοικοι αυτόχθονες και επήλυδες – αυτοί που ήταν από άλλους τόπους – γεωργοκτηνοτρόφοι, σηροτρόφοι, κτίστες, υλοτόμοι, πρωτογενείς βιοτέχνες, παρά τον δριμύ χειμώνα παραμένουν, εκτός από τους κτηνοτρόφους που μετακινούνται στα χαμηλώματα για να ξεχειμωνιάσουν τα αιγοπρόβατα. Ξεκινούν κατά τον Νοέμβριο συντροφικά και, συμφωνούν μ’ αυτούς που έμειναν παραπίσω, πως θα συναντηθούν στον πλάτανο. Πράγματι, στον σημερινό Πλάτανο όπου οι Απάνω βρύσες, υπήρχε ένας μεγάλος και γέρικος πλάτανος με κουφαλιασμένο τον χοντρό κορμό του.
Χαμηλά έχει μεγάλα ανοίγματα σαν σπηλιές και, μπορούν να κοιμηθούν δυο βοσκοί. Τα ‘’πράματα’’, σταλιάζουν κάτω από τ’ απλωτά κλαδιά, σε έρημη έκταση, σε πλούσια χαμηλή βλάστηση, πίνουν νερό από τις πλούσιες πηγές…
Από τον πλάτανο έλαβε το τοπωνύμιό του το σημερινό χωριό ΠΛΑΤΑΝΟΣ. Κατά αφήγηση του Ανδρέα Κων. Ράλλη στις 26/8/2002, «η μακαρίτισσα η μάνα μου έλεγε πως στα παλιά τα χρόνια….. στην αρχή ήρθαν τρεις τσοπάνηδες (από την Ποταμιά) τολμηροί θα έλεγα, γιατί αψήφησαν τους Τούρκους και τους ληστοπειρατές που με τις «φούστες» τους άρπαζαν, σκότωναν με αγριότητα. Υπήρχε άφθονη τροφή για τα ζωντανά τους και πολύ νερό που έβγαινε σκόρπιο και αφρόντιστο μέσα και ανάμεσα από τις ρίζες ενός γιγάντιου κουφαλιασμένου, αλλά ευχαριστημένου πλάτανου, που δεν τον αγκάλιαζαν δέκα! Αυτοί έμειναν χωρίς να μετακινηθούν, χωρίς να ενοχληθούν από κανέναν, ξεθάρρεψαν και τους μιμήθηκαν κι άλλοι. Όταν έγιναν πολλοί είχαν πρόβλημα στο νερό. Ο πλάτανος με τις χοντρές επιφανειακές και μακρόσυρτες ρίζες μοίραζε το νερό σε πολλά μέρη και δεν μπορούσαν να το πιάσουν. Αποφάσισαν λοιπόν να τον κόψουν για να τον ξεριζώσουν. Δούλεψαν πολλούς μήνες και κατάφεραν να τον εξαφανίσουν…».
Αρχή του χωριού, το νερό με θύμα τον γέρο-πλάτανο. Έμεινε η υστεροφημία του, τοπόσημο και τοπωνύμιο.
*
Υπάρχει ένα μακροχρόνιο φιλοσοφικό ερώτημα:
Μπορεί η τέχνη με τον χρωστήρα, το γλύφανο, με το τραγούδι των χεριών στον πηλό, να αποδώσει εικονιστικά και λαλέουσα την παρωχημένη παραδοσιακή ιστορική, τοπική πολιτισμική ανθρωπογεωγραφία; Αναμφισβήτητα, ΝΑΙ.
Τί θα γνωρίζαμε χωρίς τα αγάλματα, ειδώλια, αγγεία, κτίσματα, παπύρους και περγαμηνές για την αρχαιότητα λαών και χωρών;
Η τέχνη, ως μόνιμο μνημείο, συγκεκριμενοποιεί και καταγράφει την οπισθοδρομική ιστορική μνήμη, διεγείρει τον στοχασμό και οικοδομεί την αισθητική θεώρηση αξιολόγησης και κρίσης.
*
Ο καλλιτέχνης Χ.Α. Αλέξης, με την τεχνοτροπία του ανθρωπομορφισμού, κατάφερε να ορίσει τον σκοπό της τέχνης: Παρατήρηση, προβληματισμό, πρόκληση, διατύπωση ερωτημάτων και κρίσεων όπως: «παράξενο, κουλτουριάρικο, έκτρωμα, το ρολόγι είναι λάθος, πρωτότυπο, γρίφος, περίπλοκο, θέλει εξήγηση, κάτι θέλει να πει, οι δωρητές δεν είναι άσχετοι, δυσνόητο, έχει πολλά σύμβολα θεματικά, χρώματα δυνατά, στην αρχή τρόμαξα….. Πρόσωπο αγριωπό, αινιγματικό, απροσδιόριστο, τραχύ, βλοσυρό. Το βλέμμα έκθυμο, παρακελευσματικό, απλανές, διορατικό, μεγαλεπήβολο, αλλήθωρο, στοχαστικό, διαπεραστικό και παρακολουθητικό όπου κι αν βρίσκεσαι».
Η εικόνα είναι πάντα φλύαρη. Αυτό θέλει ο καλλιτέχνης. Η όραση να διεγείρει την κριτική σκέψη, το ενδιαφέρον. Ο καλλιτέχνης στο σημείο αυτό, νοιώθει καταξιωμένος.
*
Στο μέσον και σε επιφάνεια τριών πέμπτων της ολικής, εικονίζεται με προσθετικό ανάγλυφο ο υπεραιωνόβιος πατριάρχης πλάτανος. Υψώνει το πολύκλωνο ρυτιδωμένο φολιδωτό ανάστημά του, ατενίζει ανθρωπομορφικά τον κόσμο. Εκφράζει συνοπτικά το πνευματικό και γενεσιουργό περιεχόμενο της ιστορικής παράδοσης.
Στον γέρικο κορμό του, δυο άνισες κοιλότητες - δημιουργήματα του χρόνου. Στην πρώτη αριστερά και μικρή, δυο έμβρυα - νεογνά αμφοτέρων των φύλων. Στην άλλη, δεξιά, ένας ενήλικας εναγκαλισμένος και κρατούμενος στο ένα χέρι από διχάλα κλώνου, φαίνεται αισιόδοξος με τα γαλανά μεγάλα μάτια του. Ιδιαίτερο γνώρισμα το μικρό-σχετικά-γυμνό κεφάλι με τα ορθάνοιχτα βαθυστόχαστα μάτια, τα μεγάλα μυώδη άνω άκρα με ανοιχτή την παλάμη. Τα πόδια συμφύρονται απροσδιόριστα.
Από την ρίζα του, μια παραφυάδα, ένα τρυφερό, νεαρό μεστό βλαστάρι. Στα φύλλα του, τα ονόματα των δωρητών: Άννα Σιαφλά, Ελένη Ράλλη, Ανδρέας Ρεκούτης.
Με την ευχέρεια που μας παρέχει η φαντασία και τα μορφώματα – ως σύνολο των εξωτερικών χαρακτηρισμών – μπορούμε να πούμε: Μήτρα και παραφυάδα των σημερινών κατοίκων ο Πλάτανος, η εξάρτησή τους τοπωνυμικά και τοπόσημο, χειρώνακτες και χειροβίοτες σε άγνωστο, αρχικά τόπο. Ο χρόνος είναι οριζόντιος και αείρυτος και στις τρεις διαστάσεις του: παρελθόν, παρόν και μέλλον με απεριόριστη την προέκτασή του στα δυο άκρα.
Το παρελθόν με την αντίστροφη αρίθμηση των ωρών στο ρολόγι. Η μέτρηση του χρόνου απομακρύνεται σε σχέση με το παρόν και το μέλλον, τροφοδοτούμενο όμως και φωτιζόμενο από αυτά. Έχει τόπο, γεγονός και χρόνο. Από την πλούσια αυτή πηγή, εμπνέεται και στοχάζεται το παρόν και αναδομείται το μέλλον, από την αιωνιότητα.
Το παρόν ως αείροο και στιγμιαίο, μεταβάλλεται σε εγγύτατο παρελθόν. Αφήνει ανεξίτηλα σημεία, προίκα και πορεία για το μέλλον. Το πρώτο, μια ολόλευκη πεταλούδα – ψυχή – που φιλοσοφικά, να συμβολίζει την κινητήρια δύναμη στην αρχική συγκρότηση του έμψυχου χωριού, σε ανοιχτό και ελεύθερο ουρανό. Ακολουθεί ένα ολόλευκο περιστέρι – ειρήνη και αφοσίωση – τανύζει τα φτερά του φτεροκοπώντας στον ίδιο ορίζοντα.
Ακολουθούν δυο ζευγάρια σκουρόχρωμα πουλιά, στον ίδιο ουρανό.
Το πρώτο, μένει ακίνητο και έτσι θα μείνει, παρά την έκδηλη ενέργεια για να πετάξει, γιατί η ουρά τους είναι σύμφυτη με την προέκταση επίγειου κλώνου-ρίζας του γηραιού πλατάνου. Συμβολίζει τους κατοίκους που ρίζωσαν στην γη που εξέθρεψε τον πλάτανο και δεν αποκόπηκαν από αυτήν; Είναι οι αυτόχθονες;
Το άλλο ζευγάρι, ελεύθερο σε ευρύ και ανέφελο ουρανό χαίρεται το πέταγμά του και τον τόπο από ψηλά. Κι από εκεί, είναι ο κόσμος όμορφος.
Τέλος, ένα καραβάκι με απροσδιόριστη την πλώρη γράφει στα πανιά του «Τα όνειρα και τα πανιά μας ένα ταξίδι μέσα μας». Είναι όσοι έφυγαν στην ξενιτειά; Καλοτάξιδο με ούριο άνεμο και ακέρια πανιά με το φορτίο του.
*
Στο μέσον, προσφέρεται από άγνωστη πηγή λευκό χαρτί και άγραφο, με παπυροειδή την πλεονάζουσα ποσότητα περιτύλιξη, περιμένει, πιθανόν την πρώτη εγγραφή από τους νεότερους ή την έλλειψη γραπτών πηγών; Η προσμονή, είναι έκδηλη για την ολοκλήρωση της ιστορικής παράδοσης σε τόπο και χρόνο.
*
Η αντίθεση των έντονων χρωματικών πόλων, φανερώνει πως ο καλλιτέχνης θέλει να ζυγίσει το βάρος των χρωμάτων και να το ισορροπήσει σε όλη την επιφάνεια. Κλείνοντας, συμπερασματικά, το έργο είναι άρτιο, πρωτότυπο, παραδοσιακά και τοπικά ιστορικά αληθές. Σε λίγο χώρο, εκφράζει εικονιστικά, με τον χρωστήρα, αποδεκτά σύμβολα, ό,τι ο χρόνος περίμενε. Εμβληματικό τοπόσημο του Πλατάνου.
*
Αγαπητέ αναγνώστη, δεν είμαι τεχνοκριτικός. Με τα κεντίδια της φαντασίας που επιτρέπει την ανάκληση και «περίπατο» σε παραμυθένιους τόπους, διατύπωσα διάφορες σκέψεις από την πληθωρική σε εικονιστικά σύμβολα, τέχνη του δρόμου. Δεν ξέρω αν προσέγγισα τον ρεαλισμό και την έμπνευση του καλλιτέχνη, γιατί η τέχνη είναι πνευματική.
Αγαπητέ επισκέπτη, παρακαλώ σε, «Χαιρέτα μου τον Πλάτανο!»
ΣΩΤ. ΜΟΥΤΖΟΥΡΕΛΗΣ
Πλάτανος, Νοέμβριος 2021
Παραλίες:
ΣΤΟΝ ΤΣΙΒΛΟ:
Την ομώνυμη λίμνη στο καταπληκτικό και επιβλητικό τοπίο, τον Υδροηλεκτρικό Σταθμό (ΥΗΣ ΤΣΙΒΛΟΥ), τις γραφικές εκκλησίες του, να γευθείτε τα τοπικά γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.
ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΤΑΜΙΑ:
Την πλούσια χλωρίδα, το δροσερό περιβάλλον, την οικιστική φυσιογνωμία με την ιστορία και τη γοητεία της παράδοσης, τον Αϊ-Γιάννη με τα άφθονα δροσερά νερά και τα βαθύσκια πλατάνια, το παρακείμενο «τουριστικό περίπτερο» για αναψυχή και φαγητό, το Πετρούχι σε υψόμετρο 1396μ. (ορεινός προκλητικός και επιβλητικός όγκος με υψίπεδο 4-6 στρεμ.) και στα ριζά του, ο Αϊ-Λιας.
Η περιοχή προσφέρεται για εναλλακτικό τουρισμό, λιμναία σπορ, ορειβασία, διαδρομές με 4x4, κοντινές αποδράσεις, αναρρίχηση, περιπάτους στις ελατοσκεπείς πλαγιές κ.α.
